Derkaviyye Tarikatı

Derkaviyye Tarikatı
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : İslam Dini Tarikatları Yorumlar : 0 Okunma : 3922 Beğen : 0

Şazeliyye tarikatı nın Ebu Hamid Mevla el-Arabi ed-Derkavi’ye (ö. 1239/1823) nisbet edilen bir kolu. XVIII. yüzyılın sonlarıyla XIX. yüzyılın başlarında Fas ve Cezayir’de büyük bir yaygınlık kazanan bu tarikatın ilk kurucusu, bir İdrisi şerif olan Ali b. Abdurrahman el-Cemal’dir. Gençliğinde Fas Sultanı Mevla İsmail’in vefatından sonra oğlu Sultan Muhammed’in hizmetine giren Ali b. Abdurrahman, yeni sultanın İdrisi şeriflere kötü muamele etmesi üzerine Tunus’a gitti ve orada Şeyh Ebu Abdullah Cessus ile tanıştı. Daha sonra Şazeli şeyhlerinden Ebü’l-Mehamid Sidi el-Arabi el-Endelüsi’ye intisap etti. On altı yıl hizmetinde bulunduğu şeyhinin ölümü üzerine onun makamına geçti. Fas’ta bir zaviye yaptırarak burada irşadla meşgul oldu. 100 yılı aşkın bir hayat sürdükten sonra 1194’te (1780) vefat eden Ali b. Abdurrahman’ın en meşhur halifesi, tarikata adını veren Mevla el-Arabi ed-Derkavi’dir. Şeyhi öldüğünde otuz yaşlarında olan Derkavi tarikatın başına geçince mensupları kısa sürede büyük bir artış gösterdi. Tarikat adab ve erkanını tarif ve tesbit ederek müridler arasında birliği sağladı ve bundan sonra tarikat kendi adıyla anılmaya başladı.

Derkāviyye tarikatının intisap adabı şöyledir:

Şeyh müridin elini tutarak Nahl suresinin 91. ayetini okur ve sabah akşam 100’er defa, “Eşhedü en la ilahe illallahu vahdehu la şerike leh, lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü ve hüve ala külli şey’in kadir” sözleriyle zikretmesini söyler. İntisap töreni toplu ve cehri zikirle sona erer. Müridlere tavsiye edilen hususlar arasında raks eşliğinde ferdi veya toplu olarak zikretmek, açlığa katlanmak, şehevi arzulara oruç tutarak hakim olmak, makam ve mevki sahibi kişilerden uzak durmak ve takva sahibi kişilerle birlikte bulunmak gibi esaslar sayılabilir. Derkavi dervişleri Hz. Musa’yı taklit ederek asa kullanır, boyunlarına iri taneli tesbih geçirerek dolaşırlar. Hz. Ebu Bekir ve Ömer’e benzemek için eski elbiseler giydiklerinden kendilerine “ebu derbale” de denilmiştir.

Tarikata ait ilk tekke bizzat Derkavi tarafından Bu Berid bölgesinde kurulmuştur. Tekkelerin yerleri tesbit edilirken devlet merkezine uzak olan bölgelerin seçilmesine özellikle dikkat edilmiştir.

Derkaviyye tarikatı mensupları Fas ve Cezayir’in siyasi tarihiyle ilgili etkin roller oynamışlardır. Şeyh Derkavi’nin başlangıçta Fas Sultanı Süleyman el-Mevla ile arası çok iyi olmasına rağmen tarikat hızla gelişerek Fas sarayında bile yaygınlık kazanınca sultanın tavrı değişmiş ve şeyh tutuklanmıştı. Derkaviler Osmanlı hakimiyetine karşı olumsuz tavır almışlar ve Türk beyleriyle mücadeleye girişmişler, aynı tavrı Fransız işgalinden sonra onlara karşı da göstermişlerdir.

Derkaviyye’nin kolları ve kurucuları şunlardır;

Buzidiyye (kurucusu Muhammed b. Ahmed el-Buzidi [ö. 1229/1814]);

Bedeviyye (kurucusu Ahmed el-Bedevi [ö. 1310/1892], Bedevi’nin halifesi Ahmed el-Haşimi tarafından geliştirilmiştir);

Gummariyye (kurucusu Ahmed b. Abdülmü’min);

Harrakiyye (kurucusu Abdullah b. Muhammed el-Harrak [ö. 1261/1845]);

Kettaniyye (kurucusu Muhammed b. Abdülvahid el-Kettani);

Bu Azzaviyye (kurucusu Muhammed b. Ahmed et-Tayyib el-Bu Azzavi [ö. 1914]);

Mehaciyye (Kadduriyye, kurucusu Sidi Bu Azza el-Mehaci);

Aleviyye (kurucusu Ahmed el-Alevi [ö. 1934]);

Medeniyye (kurucusu Muhammed Hamza el-Medeni [ö. 1846]).

Hicaz’da yaygınlık kazanan bu son kol Rahmaniyye (kurucusu Muhammed b. Mes‘ud b. Abdurrahman [ö. 1295/1878])

Yeşrutiyye (kurucusu Ali Nureddin el-Yeşruti [ö. 1308/1891]) adlı iki şubeye ayrılmıştır.

Louis Rinn XIX. yüzyıl sonlarında Cezayir, Oran ve Konstantin bölgelerinde otuz iki Derkavi zaviyesi bulunduğunu ve mensuplarının sayısının 15.000’e yakın olduğunu söyler. Cezayir’deki Derkaviler’in sayısı hakkında aynı rakamı tekrar eden R. Le Tourneau Fas’ta da 1939 yılında 34.000 kadar Derkaviyye mensubu bulunduğunu bildirmektedir.

Derkaviyye tarikatı Aleviyye kolu vasıtasıyla bugün de faaliyetini sürdürmekte olup bu kolun Avrupa’da da birçok mensubu bulunmaktadır.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi

İlgili Sayfalar