Parsiler

Parsiler Kimdir? Parsilerin Tarihçesi Nasıldır?

Parsiler Kimdir? Parsilerin Tarihçesi Nasıldır?
Yazan : @Dünya Dinleri Tarih : Kategori : Parsiler Yorumlar : 0 Okunma : 4626 Beğen : 0

Parsiler I-IV. (IX-X.) yüzyıllarda İran’dan Hindistan’a göç eden Mecusiler’e verilen isim. İran’ın müslümanlar tarafından fethinin ardından Zerdüştlük inancını terketmeyen zümreler, Emeviler ve Abbasiler döneminde zaman zaman takibata uğramaları ve tapınaklarının mescide dönüştürülmesi üzerine önce Horasan’a, II. (VIII.) yüzyılın ortalarında İran’ın güneydoğusuna Hürmüz Boğazı civarına ve bu yüzyılın sonlarında Hindistan’ın batı sınırlarına göç etmek zorunda kaldılar. “Parsi” (Pehlevice Parsik: “Fars kökenli olanlar”) adı verilen bu zümreler III-IV. (IX-X.) yüzyıllarda Hindistan’ın kuzeybatısındaki Gucerat’a gittiler. Bölgenin mahalli yöneticileri Gucerat dilini öğrenme, silah taşımama, yerel Hint kıyafetleri giyme vb. şartlarla kendilerine topraklarında yerleşme hakkı tanıdı. İran’dan Sencan ve Sari şehirlerinden geldikleri için Gucerat’ta kurdukları şehirlere de aynı adı veren Parsiler’in ilk dönemleri hakkında Hindistan’daki ilk ateşkede olan ateş Behram’ı kurmaları dışında bilgi bulunmamaktadır.

Yeni yerleşim bölgelerinde Parsiler zamanla yerel kültür ve geleneklerden etkilendiler; bu çerçevede Gucerat dilini ana dili olarak benimsediler. İbadetler esnasında hala beyaz elbise giyseler de günlük hayatta Hint elbiseleri kullanmaya başladılar. Ayrıca Hindu geleneğinin tesiriyle sığır yerine keçi kurbanı geleneğine yöneldiler. Muhtemelen yine aynı geleneğin etkisiyle kuzenlerin birbiriyle evlenmesini yasakladılar.

XIII. yüzyılda bölgeye hakim olan müslüman hanedanlar Parsiler’e ehl-i zimmet statüsü uygulayarak onları cizyeye bağladılar. XVI. yüzyılda Ekber Şah’ın bütün dinlere yönelik olumlu tavrı sebebiyle Parsiler’den cizye kaldırıldıysa da Ekber Şah’tan sonra tekrar cizye ödemek durumunda kaldılar. Bu arada yöredeki çeşitli müslüman ve Hindu yöneticilerinin güç mücadelesinden Parsiler’in yaşadıkları yerleşim birimleri de olumsuz etkilendi, şehirleri yağmalandı, halk zarar gördü.

XVII. yüzyılın başlarında Babürlü Hükümdarı Cihangir döneminde İngilizler’in oluşturduğu Doğu Hindistan Şirketi’nin Suret, Lahor gibi şehirlerde ticaret kolonileri kurması sonucunda bu kentler birer ticaret merkezi haline geldi ve Gucerat’ta tarımla uğraşan Parsiler’in büyük kısmı bu işletmelerde çalışmaya başladı. 1661’de İngiliz denetimine geçen Bombay’ın (Mumbai) Doğu Hindistan Şirketi’ne kiralanmasının ardından şirket merkezi 1686’da Bombay’a taşınınca Parsiler de bu şehre yerleştiler. İngilizler’in açtığı okullarda iyi bir eğitim alan ve İngilizce öğrenen Parsiler sömürgeci İngilizler’le yerel halk arasındaki ilişkilerde önemli rol oynadılar ve İngilizler tarafından yönetici tayin edildiler. XVIII. yüzyılın ortalarında Bombay ve Suret’in ticari hayatı Parsiler’in hakimiyetindeydi. Ticaret sayesinde zenginleşen Parsi aileleri Hindu olmadıklarından bir kast sistemi geliştirmediler, ancak Bombay Parsi Pençayet (Bombay yaşlılar meclisi) gibi müesseseler kurarak örgütlü bir cemaat haline gelmeyi başardılar. Okul, vakıf ve hayır kurumlarının yanı sıra sahip oldukları banka ve şirketlerle güçlendiler, kendi cemaatlerinin idari ve medeni hukukla ilgili işlerini kendileri yapar hale geldiler. XIX. yüzyıl başlarında nüfusları 85.000’in üzerinde olan Parsiler bu sırada Hindistan halkları arasında eğitim, kültür ve ekonomik açıdan en seçkin topluluklardandı. Parsiler, Bombay şehrinin sanayileşmesiyle birlikte bankacılık, ağır sanayi, tersane, deniz ve demiryolu taşımacılığı gibi alanlara yöneldiler. 1885’te oluşturulan Indian National Congress’in kurucuları ve liderleri arasında yer alarak siyasi hayatta önemli rol oynadılar. XX. yüzyılın başlarında 100.000’den fazla olan Parsi nüfusu göçler ve nüfus artış hızının gerilemesi yüzünden günümüzde 70.000 civarına düştüler. Göçler özellikle İngiltere, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya’ya yapılmaktadır. Nüfuslarının azlığına rağmen Parsiler bugün de eğitim seviyelerinin yüksekliği sebebiyle Hindistan’ın siyasal, ekonomik ve kültürel hayatında önemli rol oynamaktadır. Kendilerine özgü hastahaneleri, okulları, kütüphaneleri ve gazeteleri vardır. İdari ve hukuki açıdan özerk olan Parsiler, büyük çoğunluğu Hindistan’da olmak üzere Pakistan’da Karaçi’de ve Sri Lanka’da yaşamaktadır.



Yazar Hakkında

  • @Dünya Dinleri

    @Dünya Dinleri

    Bırakın Fikirleriniz Özgür Kalsın ! https://www.alternatifforum.org

    Dunyadinleri.Com Yöneticisi